Kripto Türevleri Nelerdir? Kaldıraç, Hedging (Koruma) ve Riske Derinlemesine Bir Bakış

Türevlerin, çiftçilerin ürünlerinin fiyatlarını çok önceden güvence altına almak için vadeli sözleşmeler kullandığı eski Mezopotamya’ya kadar uzanan uzun ve büyüleyici bir geçmişi vardır. Bu uygulama daha sonra, zeytin, tahıl ve hatta yağ gibi temel emtialar için benzer sözleşmelerin kullanıldığı Eski Yunanistan ve Roma’ya yayıldı. Türevlerin bu erken biçimleri, katılımcıların fiyat dalgalanmasına karşı korunmalarını ve daha öngörülebilir kârlar ya da maliyetler elde etmelerini sağlayarak modern finansal araçların temelini attı.

Bugünkü yazımızda, hep beraber kripto paraların heyecan verici dünyasıyla etkileşime girebileceğiniz en popüler yollardan bazılarını inceleyeceğiz. İster vadeli işlem sözleşmeleri, ister opsiyonlar veya sürekli swaplar yoluyla olsun yatırımcılar, her bir stratejiyle ilişkili riskleri yönetirken potansiyel kâr için piyasaları faaliyet alanı olarak kullanmanın birden fazla yoluna sahiptir. Şimdi gelin beraber her türevin mekaniğine, faydalarına ve içerdiği risklere bir göz atalım. Böylece bu araçların kripto yatırım ortamını nasıl şekillendirdiğini daha iyi anlayabilirsiniz.

Dijital para birimlerinin yükselişiyle birlikte türevler, hızlı tempolu kripto para piyasalarının taleplerini karşılamak için gelişti. Fiziksel mallara veya hisse senetleri ve bonolar gibi finansal araçlara bağlı geleneksel türevlerin aksine, kripto türevleri yatırımcılara dayanak varlıklara sahip olmadan kripto para birimlerinin fiyat hareketleri üzerinde spekülasyon yapma olanağı sağlar. Sonuç olarak, kripto türevleri hem yüksek getirili hem de yüksek riskli stratejilerde kullanılan karmaşık finansal araçlar haline gelmiştir.

Yatırımcılar ve kısa süreli al sat yapanlar hem kazançları hem de kayıpları büyütme potansiyelleri göz önüne alındığında, benzer şekilde bunları korunma (hedging), arbitraj ve spekülatif amaçlar için kullanırlar. Bu araçlar büyük bir fırsat dünyası açmıştır ama aynı zamanda piyasa dinamikleri, kaldıraç ve risk yönetimi konusunda keskin bir kavrayışa sahip olmayı gerektirirler. Şimdi gelin beraber, kripto para birimlerinin hızlı tempolu dünyasında gezinmek isteyen yatırımcılar için her biri kendine özgü temel özelliklere sahip en popüler kripto türev araçlarını özetleyelim.

Kripto Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Kripto para vadeli işlemleri, yatırımcıları önceden belirlenmiş bir fiyattan gelecekteki bir tarihte bir varlık satın almaya bağlayan yasal anlaşmalardır. Bu sözleşmelerin, dünya çapındaki brokerlar veya borsalarda işlem görebilmeleri için belirli sayıda birimi, marjinal gereklilikleri ve ödeme yöntemleri vardır.

Temel özellikleri:

• Vade Sonu: Sözleşmede varlığın ne zaman teslim edileceği veya ödeneceği kesin tarihle belirtilir.
• Kaldıraç: Vadeli işlemler, yatırımcıların nispeten küçük miktarda sermayeyle büyük pozisyonları kontrol etmelerine olanak tanır.
• Korunma (Hedging): Vadeli işlemler, hedger yapanlar tarafından fiyat dalgalanmalarına karşı korunmak veya beklenen fiyat hareketlerinden kâr elde etmek için kullanılabilir.

Kripto Opsiyon Sözleşmeleri

Bir kripto opsiyon sözleşmesi, alıcıya belirli bir tarihte veya öncesinde belirli bir fiyattan bir dayanak varlığı (hisse senedi, emtia veya para birimi gibi) satın alma veya satma hakkını veren ancak yükümlülüğünü yüklemeyen bir finansal türevdir. Vadeli işlem sözleşmelerinin aksine, opsiyonlar işlemi gerçekleştirme veya sözleşmenin vadesinin dolmasına izin verme esnekliği sağlar.

Temel Özellikleri

• İşlem Fiyatı: Alıcının söz konusu varlığı satın alabileceği (alış) veya satabileceği (satış) fiyattır.
• Vade Sonu: Opsiyonun kullanılabileceği son tarihtir.
• Premium: Alıcının opsiyonu satın almak için ödediği bedeldir.
• Kaldıraç: Vadeli işlemler gibi opsiyonlar da yatırımcıların daha az sermayeyle daha büyük miktarda varlığı kontrol etmelerine olanak tanır.

Sürekli Kripto Swap Sözleşmeleri

Sürekli swap sözleşmeleri, yatırımcıların geleneksel vadeli işlem sözleşmelerinden farklı olarak, bir varlığın (kripto paralar, emtialar veya diğer finansal araçlar gibi) fiyatı üzerinde vade sonu olmadan spekülasyon yapmalarına olanak tanıyan bir türev türüdür ve bu da onları kripto para piyasalarında popüler hale getirmektedir.

Temel Özellikleri

• Vade Sonu Yok: Vadeli işlem sözleşmelerinin aksine, sürekli swaplarda sabit bir ödeme veya vade sonu yoktur. Bu, yatırımcıların marj gerekliliklerini karşıladıkları takdirde pozisyonlarını süresiz olarak tutabilecekleri anlamına gelir.
• Finansman Oranı Mekanizması: Herhangi bir vade sonu olmadığından, sürekli swaplar, sözleşmenin fiyatını, altta yatan varlığın spot (veya piyasa) fiyatıyla uyumlu tutmak için finansman oranı adı verilen bir mekanizma kullanır.
• Kaldıraç: Sürekli swaplar genellikle yüksek kaldıraç sağlarlar, yani yatırımcılar nispeten küçük sermaye miktarlarıyla daha büyük pozisyonları kontrol edebilirler. Ancak, bu aynı zamanda piyasanın söz konusu yatırımcılara karşı hareket etmesi durumunda likiditasyon riskini de artırır.
• Kesintisiz İşlem: Sürekli swaplar, devanlı olarak sonuçlandırılır, yani kâr ve zarar piyasa hareket ettikçe gerçek zamanlı olarak yansıtılır, belirli bir gelecekteki tarihe atılmaz.

Kaldıraç, vadeli işlemler, opsiyonlar ve sürekli swaplar olmak üzere üç türevin de temel bir özelliğidir ve yatırımcıların nispeten daha az sermayeyle daha büyük pozisyonları kontrol etmelerine olanak tanır. Ancak kaldıracın çalışma şekli ve içerdiği riskler her türev türüne göre farklılık gösterir, bu nedenle şimdi gelin beraber her kullanım durumunu hızlıca inceleyip bazı pratik örneklere bir göz atalım.

1. Vadeli İşlem Sözleşmeleri

• Kaldıraç Kullanımı: Vadeli işlem sözleşmeleri doğası gereği kaldıraç sağlar çünkü yatırımcıların bir pozisyon açmak ve söz konusu pozisyonu sürdürmek için yalnızca bir marj (toplam sözleşme değerinin küçük bir yüzdesi) yatırması gerekir. Marj bir teminat görevi görür ve başlangıç ​​marjı (pozisyonu açmak için) ve bakım marjı (pozisyonu açık tutmak için) aracılığıyla ayarlanabilir.
• Kaldıraç Oranı: Kaldıraç oranı değişiklik gösterebilir, ancak genellikle oldukça önemlidir. Bir yatırımcı 10.000$ vadeli işlem sözleşmesinde 10:1 kaldıraç kullanırsa, pozisyonu açmak için yalnızca 1.000$’a ihtiyaç duyacaktır. Varlık fiyatındaki %1’lik bir hareket, yatırımcının sermayesinde %10’luk bir kazanç veya kayba neden olabilir.

2. Opsiyon Sözleşmeleri

• Kaldıraç Kullanımı: Opsiyonlar, alıcı daha büyük miktarda temel varlık için piyasa pozisyonu açmak üzere küçük bir prim ödediği için doğal bir kaldıraç sağlar.
• Kaldıraç Oranı: Opsiyonlar 100:1’i aşan yüksek kaldıraç sunabilir ve bu da dayanak varlığın fiyatında küçük hareketlere neden olarak söz konusu opsiyonun değerini büyük ölçüde etkiler. Diyelim ki bir yatırımcı 2$ prim karşılığında 100$’lık bir vade fiyatına sahip bir alış opsiyonu satın alsın. Eğer varlığın fiyatı 105$’a çıkarsa, opsiyonun değeri önemli ölçüde artar ve potansiyel olarak asgari bir ilk yatırımla önemli kârlar sağlar.

3. Sürekli Swaplar

• Kaldıraç Kullanımı: Özellikle kripto para piyasalarındaki sürekli swaplar, vade sonu olmayan yüksek kaldıraçlı pozisyonlara izin verir. Yatırımcılar, vadeli işlem sözleşmelerine benzer şekilde daha büyük pozisyonları kontrol etmek için teminat olarak da bilinen bir marj yatırırlar. Marj gereksinimleri karşılandığı sürece kaldıraç sürekli olarak korunur.
• Kaldıraç Oranı: Sürekli swaplarda kaldıraç çok yüksek olabilir, sıklıkla 100:1’e veya daha da yükseğe ulaşabilir. Bu, yatırımcıların küçük bir teminat miktarıyla dayanak varlığın büyük bir miktarını kontrol etmelerine olanak tanır. 10.000$’lık bir pozisyonda 100:1 kaldıraç oranına sahip bir yatırımcının sadece 100$’lık teminat yatırması gerekir. Piyasa onlara karşı %1 hareket ederse, tüm pozisyonlarını kaybedebilir ve likiditasyon ile karşı karşıya kalabilirler.

Kaldıraçlı kripto türevleri yatırımı yüksek getiriler sağlayabilir, ancak artan riskler düzgün yönetilmezse aynı derecede büyük kayıplara da yol açabilir. Kaldıraç, yatırımcıların sermayelerinin normalde izin verdiğinden daha büyük pozisyonları kontrol etmelerini sağladığı için, piyasadaki küçük fiyat dalgalanmaları bile büyük kazançlara veya yıkıcı kayıplara yol açabilir. Yatırımcılar, bu yüksek riskli ortamda gezinmek için sermayelerini korumak, piyasa dalgalanmasına maruz kalmayı en aza indirmek ve pozisyonlarının zorla likiditasyona çevrilme olasılığını azaltmak için tasarlanmış bir dizi risk yönetimi tekniği kullanırlar. İşte kaldıraçlı kripto yatırımında kullanılan yaygın ve etkili risk yönetimi stratejilerinden bazıları:

1. Kaldıraç Kontrolü

• Nedir: Kullandığınız kaldıracı risk toleransınıza ve piyasa koşullarına göre ayarlar.
• Neden önemlidir: Yüksek kaldıraç kârı artırabilir ancak aynı zamanda kayıpları da büyütür. Kripto gibi değişken piyasalarda, piyasa size karşı biraz bile hareket ederse likide olmak kolaydır.
• En İyi Uygulama: Yeni başlayanlar riske maruz kalmayı en aza indirmek için düşük kaldıraç (örneğin 2x-5x) kullanmalılardır. Deneyimli yatırımcılar kaldıracı artırabilir ancak artan riskin farkında olmalılardır. Birçok platform ayrıca bir işlem sırasında kaldıracı ayarlamanıza izin verir, bu nedenle volatilite artarsa ​​kaldıracı azaltmayı düşünün.

2. Çeşitlendirme

• Nedir: Çeşitlendirme, genel riski azaltmak için sermayenizi birden fazla varlığa veya pazara yaymayı içerir.
• Neden önemlidir: Kripto piyasaları birbiriyle oldukça ilişkili olsa da farklı kripto para birimleri veya diğer varlık sınıfları arasında çeşitlendirme yapmak herhangi bir tek varlıktaki fiyat dalgalanmalarıyla ilişkili riskleri azaltmaya yardımcı olabilir.
• En İyi Uygulama: Tüm sermayenizi tek bir kaldıraçlı işleme koymayın. Tek bir piyasa düşüşünden kaynaklanan büyük kayıpları önlemek için sermayenizi çeşitli pozisyonlara veya varlıklara dağıtın.

3. Finansman Oranını Avantajınıza Kullanma (Sürekli Swaplar İçin)

• Nedir: Finansman oranları, sürekli swap fiyatını spot fiyatla uyumlu tutmak için uzun ve kısa vadeli yatırımcılar arasındaki periyodik ödemelerdir. Piyasaya bağlı olarak, finansman ücretini ödersiniz veya alırsınız.
• Neden önemlidir: Sürekli olarak fonlama oranını ödemek zamanla kârı tüketebilir. Uzun vadeli pozisyonlar tutan yatırımcılar, sermayelerini aşındırabilecek yüksek ücretler ödemekten kaçınmak için fonlama oranını izlemelilerdir.
• En İyi Uygulama: Finansman oranları yüksek olduğunda, aşırı kaldıraç kullanmaktan kaçının, çünkü ücretler maliyetlerinize eklenecektir. Tersine, aşırı kalabalık bir pazarın karşı tarafında olarak örneğin yatırımcıların çoğunluğu uzun pozisyondayken bir kripto varlığını açığa satarak kendinizi fon kazanmaya konumlandırabilirsiniz.

4. Likiditasyon Fiyatının İzlenmesi

• Nedir: Likiditasyon fiyatı, brokerın daha fazla kaybı önlemek için kaldıraçlı bir pozisyonu otomatik olarak kapattığı ve marjınızdan daha fazlasını kaybetmemenizi sağladığı fiyat seviyesidir.
• Neden önemlidir: Eğer piyasa fiyatı likidasyon fiyatınıza ulaşırsa, tüm pozisyonunuz likide olabilir ve bu da marjınızın tamamını kaybetmenize neden olur.
• En İyi Uygulama: Her zaman likidasyon fiyatınızın farkında olun ve mevcut piyasa seviyelerinden yeterince uzakta olduğundan emin olun. Düşük kaldıraç kullanın ya da likidasyon fiyatını potansiyel piyasa dalgalanmalarından daha uzağa ayarlamak için marjınızı artırın.

5. Aşırı Yatırımdan Kaçınma

• Nedir: Aşırı yatırım yapmak, çok fazla işlem yapmak veya net bir strateji olmadan aşırı risk almak anlamına gelir. Genellikle korku veya açgözlülük gibi duygular tarafından yönlendirilir.
• Neden önemlidir: Kaldıraçlı işlemlerde, özellikle uygun analizler yapılmadan gerçekleştirilen sık işlemler, ücretler, piyasa dalgalanması ve duygusal karar alma nedeniyle önemli kayıplara yol açabilir.
• En İyi Uygulama: İyi tanımlanmış bir yatırım planına bağlı kalın ve yalnızca kapsamlı analizlere dayalı işlemlere girin. Özellikle bir kayıptan sonra dürtüsel işlemlerden kaçının, çünkü bu genellikle daha fazla kayıpla sonuçlanan intikam alma işlemlerine yol açabilir.

6. Hedging (Korunma)

• Nedir: Hedging, olası kayıpları telafi etmek için ilişkili bir varlıkta veya türevde zıt bir pozisyon almayı içerir.
• Neden önemlidir: Olumsuz fiyat hareketlerine maruz kalmanızı azaltmaya yardımcı olur. Örneğin, kaldıraçla Bitcoin’de uzun pozisyon açtıysanız, fiyat düşmesi durumunda riskinizi azaltmak için bir Bitcoin vadeli işlem sözleşmesinde daha küçük bir kısa pozisyon açabilirsiniz.
• En İyi Uygulama: Hedging, özellikle dalgalı dönemlerde sermayenizi korumanıza yardımcı olabilir. Büyük pozisyonlardaki kayıpları en aza indirmek için hedging stratejilerini göz önünde bulundurun.

Hedging, birbiriyle ilişkili varlıklarda zıt pozisyonlar alarak olası kayıpları telafi ettiğinden, mutlaka kâr sağlamaz ama bir yatırımcının portföyünü olumsuz fiyat hareketlerine karşı korur ve böylece riski azaltır. Bu, özellikle piyasa duyarlılığı, düzenleyici değişiklikler veya makroekonomik eğilimler gibi faktörler nedeniyle dramatik fiyat dalgalanmalarının hızla meydana gelebildiği kripto alanında kritik öneme sahiptir. Aşağıda, kripto piyasalarının değişken dünyasında yatırımcılar tarafından kullanılan en yaygın hedging stratejilerinden bazıları sizin için verilmiştir.

1. Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Kullanımı

Bir kripto varlığınız varsa ve fiyat düşüşünden endişe ediyorsanız, mevcut fiyatı sabitlemek için bir vadeli işlem sözleşmesi satabilirsiniz. Fiyat düşerse, vadeli işlem sözleşmesinden elde edilen kâr, kripto varlığı tutmanın yol açtığı zararı telafi eder. Vadeli işlem sözleşmeleriyle korunma ya da hedging, gelecekteki satışlar için fiyatları sabitlemek veya oldukça değişken piyasalarda aşağı yönlü riski azaltmak için en iyisidir.

2. Sürekli Swaplar

Sürekli swaplar, vade sonu olmayan ve sürekli korunmaya (hedging) izin veren bir tür vadeli işlem sözleşmesidir. Eğer bir kripto para biriminde uzun bir pozisyon tutuyorsanız, potansiyel fiyat düşüşlerine karşı korunmak için sürekli swaplar kullanarak kısa bir pozisyon alabilirsiniz. Bu swapların bir vade tarihi yoktur ve bu da gerekli olduğu sürece bir korunmayı sürdürmenize olanak tanır. Sürekli swap sözleşmeleri, sözleşme rollover gerektirmediği için uzun vadeli portföyler için harikadır.

3. Opsiyon Sözleşmeleri

Opsiyon sözleşmelerini korumanın iki yolu vardır: size belirtilen fiyattan bir varlığı satma hakkı vererek fiyat düşüşlerine karşı koruma sağlayan şatış opsiyonları satın almak ve uzun bir pozisyonda olası kayıpları azaltabilecek prim geliri üreten alış opsiyonları satmak. Opsiyon sözleşmeleri, oluşabilecek maksimum kaybın türev sözleşme için ödenen prim olması nedeniyle sınırlı riskle esnek koruma için en iyi şekilde kullanılırlar.

4. Delta-Nötr Stratejiler

Delta-nötr bir strateji, dayanak varlıktaki fiyat değişikliklerine hassasiyet olan genel deltanın sıfır olduğu bir portföy oluşturmayı içerir, yani portföyün değeri küçük fiyat hareketlerinden nispeten etkilenmez. Vadeli işlemlerde veya opsiyon piyasalarında uzun ve kısa pozisyonları birleştirerek delta-nötrlüğe ulaşabilirsiniz. Örneğin, Bitcoin’de uzun bir pozisyon tutabilir ve bunu Bitcoin vadeli işlemlerinde veya sürekli swaplarda eşit ve zıt bir kısa pozisyonla koruyabilirsiniz. Delta-nötr stratejiler, dalgalanmadan veya fonlama oranları gibi diğer faktörlerden kâr elde ederken küçük fiyat dalgalanmalarından kaynaklanan riski en aza indirmek için en iyisidir.

5. Çapraz Varlık Korunması

Kripto pozisyonunuzu başka bir ilişkili veya ters ilişkili varlıkla korumaya çapraz varlık koruması denir. Örneğin, Ethereum gibi ilgili bir altcoini açığa satarak Bitcoin’de uzun bir pozisyonu koruyabilirsiniz. Alternatif olarak, kripto konusunda iyimserseniz ancak kısa vadeli dalgalanmadan endişe ediyorsanız, Bitcoin’i tutabilir ve genellikle kriptoya ters yönde hareket eden altın gibi geleneksel bir varlıkta kısa pozisyonla koruyabilirsiniz. Bu teknik, riski farklı varlık sınıfları arasında çeşitlendirmek veya ilişkili kriptolara maruz kalmayı korumak için harikadır.

6. Stablecoin Dönüştürme

Kripto piyasası volatilitesi veya yaklaşan bir fiyat düşüşü konusunda endişeleriniz varsa, varlıklarınızı stablecoinlere dönüştürebilirsiniz. Bu, kripto ekosisteminden çıkmadan portföyünüzün değerini sabit bir varlıkta korur. Bu, piyasa volatilitesine karşı kısa vadeli korunma veya itibari paraya çevirmeden kazanç elde etmek için en iyisidir.

7. Covered Call Stratejisi

Covered call (kapalı alış) stratejisi, örneğin Bitcoin gibi bir kripto varlığı tutmayı ve aynı anda bu varlık üzerinde bir alış opsiyonu satmayı içerir. Burada alış opsiyonunu satmanın primini korursunuz, bu da dayanak varlıktaki herhangi bir aşağı yönlü hareketi telafi edebilir. Fiyat vade işlem fiyatının altında kalırsa, hem primi hem de kripto paranızı korursunuz. Fiyat vade işlem fiyatını aşarsa, kripto paranızı satmanız gerekir ancak yine de primi korursunuz. Bu korunma tekniği, kripto para tutarken gelir elde etmek için en iyisidir ve daha yüksek bir fiyattan satma seçeneği sunar.

8. Fonlama Oranı Arbitrajı (Sürekli Swaplar)

Sürekli swaplar, hakim piyasa duyarlılığına bağlı olarak size para kazandırabilecek veya paraya mal olabilecek fonlama oranlarına sahiptir. Fonlamanın pozitif (uzun pozisyonlar kısalara ödeme yapar) veya negatif (kısalar uzunlara ödeme yapar) olmasına göre uzun veya kısa pozisyonlarınızı koruyarak fonlama oranlarından yararlanabilirsiniz. Örneğin, fonlama oranları yüksekse, fonlama ücreti kazanmak için sürekli swapları açığa satarak uzun bir pozisyonu koruyabilirsiniz. Fonlama oranı arbitrajı, pozisyon tutmanın maliyetini en aza indirmek veya fonlama ödemeleri yoluyla pasif gelir elde etmek için harikadır.

9. Kripto Endeksi Koruması (Hedging)

Kripto endeksinde açığa satarak veya opsiyon kullanarak piyasa kripto pozisyonunuzu koruyabilirsiniz, bu da size piyasada daha geniş bir şekilde risk alma fırsatı sağlar. Bu, özellikle hangi varlığın düşük performans göstereceğinden emin olmadığınızda, bireysel kripto paraları açığa satmak zorunda kalmadan riski azaltmaya yardımcı olur. Sonuç olarak, kripto endeksleriyle hedge yapmak, belirli varlıkları hedeflemeden tüm bir kripto portföyünde riski azaltmak için harikadır.

10. Grid Yatırım

Grid yatırım, belirli bir fiyat seviyesi etrafında önceden belirlenmiş aralıklarla alış ve satış emirleri yerleştirme yöntemidir. Dalgalı bir piyasa bekliyorsanız ancak yönden emin değilseniz, farklı fiyat seviyelerinde hem uzun hem de kısa emirler belirleyerek pozisyonunuzu koruyabilirsiniz. Bu strateji, her iki yöndeki fiyat dalgalanmalarından kâr elde etmenize yardımcı olur. Bu teknik, güçlü bir yön duruşu almadan dalgalı, yatay hareket eden bir piyasadan kâr elde etmek için harikadır.

Kaldıraçla kripto türevleri yatırımı yapmak oldukça kârlı olabilir, ancak aynı zamanda önemli riskler de getirir. Birçok yatırımcı, özellikle yeni başlayanlar, önemli kayıplara yol açabilecek yaygın tuzaklara düşerler. Kaldıraçla kripto türevleri yatırımı yaparken stratejinizi korumak her zaman harika bir fikirdir; bu nedenle şimdi gelin beraber birinin yapabileceği en yaygın hatalara bir göz atalım.

1. Aşırı Kaldıraç Kullanımı

• Hata: Yatırımcılar genellikle çok fazla kaldıraç kullanırlar ve bu da hem potansiyel kazançları hem de kayıpları artırır.
• Sonuç: Küçük bir olumsuz fiyat hareketi bile pozisyonların likiditasyonuna yol açabilir ve yatırımcıların tüm teminatlarını kaybetmelerine neden olabilir.
• Çözüm: Ortalama bir kaldıraç kullanın (örneğin 2x-5x) ve kaldıracın hem riski hem de ödülü nasıl büyüttüğünü bildiğinizden emin olun.

2. Risk Yönetimini Göz Ardı Etmek

• Hata: Zararı durdurma emirlerini ve pozisyon boyutlandırma kurallarını belirlemede veya maksimum potansiyel kaybı hesaba katmada başarısız olmak.
• Sonuç: Tek bir kötü işlem, aşağı yönlü riskinizi sınırlamazsanız sermayenizin büyük bir kısmını yok edebilir.
• Çözüm: Her zaman zararı durdurma emirleri belirleyin ve her işlemde riske etmeye istekli olduğunuz sermaye miktarına göre uygun pozisyon boyutlandırması yapın.

3. Enstrümanların Anlaşılmaması

• Hata: Söz konusu olan bu araçların nasıl çalıştığını tam olarak anlamadan vadeli işlemler, opsiyonlar veya sürekli swaplarda kaldıraçlı pozisyonlara girmek.
• Sonuç: Mekaniği yanlış anlamak, opsiyonlarda zaman kaybı nedeniyle beklenmeyen likiditasyonlara, zorunlu çıkışlara veya kayıplara yol açabilir.
• Çözüm: Gerçek para kullanmadan önce, tüm ilgili şart ve koşullar dahil olmak üzere işlem yaptığınız belirli kripto türevleri hakkında bilgi edinin ve bir demo hesabında stratejileri test edin.

4. Volatiliteyi Hesaba Katmamak

• Hata: Kaldıraç kullanırken kripto piyasalarının aşırı dalgalanmasını hafife almak.
• Sonuç: Hızlı fiyat dalgalanmaları, özellikle piyasalar ani flaş çöküşler veya yükselişler yaşadığında, zorunlu likidasyonlara veya büyük kayıplara neden olabilir.
• Çözüm: Özellikle yüksek dalgalanma dönemlerinde kaldıracı piyasa koşullarına göre ayarlayın ve daha geniş anlamda zararı durdurma emri veya daha düşük kaldıraç kullanın.

5. Finansman Ücretlerini ve Vade Sonunu İhmal Etmek

• Hata: Kaldıraçlı sürekli swaplar veya vadeli işlem pozisyonları tutan yatırımcılar, fonlama ücretlerinin veya vade sonunun etkisini göz ardı edebilir.
• Sonuç: Zaman içinde biriken ücretler veya sözleşmeleri devretme (roll) ihtiyacı, özellikle uzun vadeli işlemler sırasında kârlılığı aşındırabilir veya kayıplara neden olabilir.
• Çözüm: Sürekli swaplar ve vadeli işlemlerdeki fonlama oranlarının farkında olun ve uzun vadeli işlemleri planlarken bu maliyetleri göz önünde bulundurun.

6. Düşük Likidite Dönemlerinde Kaldıraçlı Pozisyon Tutmak

• Hata: Düşük likidite dönemlerinde (örneğin hafta sonları veya tatil dönemleri) kaldıraçlı pozisyonlar tutmak kaymayı (slippage) artırabilir ve olumsuz durumlara yol açabilir.
• Sonuç: Zayıf emir defterleri emirlerinizin daha kötü fiyatlardan gerçekleşmesine ve beklenenden daha büyük kayıplara yol açabilir.
• Çözüm: Düşük likiditenin olduğu dönemlerde yüksek kaldıraçlı işlemlerden kaçının ve giriş ve çıkış fiyatlarınızı kontrol etmek için limit emirleri kullanın.

7. Tasfiyenin Etkisini Göz Ardı Etmek

• Hata: Yatırımcılar, özellikle yüksek kaldıraç kullandıklarında, genellikle sadece kâra odaklanır ve likidasyon riskini göz ardı ederler.
• Sonuç: Hızlı bir piyasa hareketi pozisyonların otomatik olarak likiditasyona gitmesini tetikleyebilir ve bu da yatırımcıların yalnızca mevcut işlemlerini değil, aynı zamanda ek ücretleri ve potansiyel gelecekteki kârları da kaybetmelerine neden olabilir.
• Çözüm: Kaldıraç oranınızı kontrol altında tutun, likidasyon fiyatınızı izleyin ve zorunlu likidasyonları önlemek için yeterli marjı koruduğunuzdan emin olun.

8. Uygun Şekilde Hedging Yapmamak

• Hata: Kaldıraçlı pozisyonlar alırken korunma stratejilerini kullanmamak.
• Sonuç: Uygun bir korunma olmadan, yatırımcılar önemli bir yön riskine maruz kalırlar ve bu da olumsuz piyasa koşulları sırasında önemli kayıplara yol açabilir.
• Çözüm: Riski azaltmak ve kaldıraçlı pozisyonlarınızı korumak için opsiyonlar, vadeli işlemler veya stablecoin dönüştürme gibi korunma stratejilerini kullanın.

9. Dış Piyasa Olaylarını Göz Ardı Etmek

• Hata: Piyasayı etkileyebilecek önemli makroekonomik veya düzenleyici olaylara dikkat etmemek.
• Sonuç: Ani düzenleyici değişiklikler, hack duyuruları veya büyük ekonomik değişimler, kaldıraçlı pozisyonları tahrip edebilecek aşırı piyasa volatilitesine yol açabilir.
• Çözüm: Makro olaylar, haberler ve düzenleyici değişiklikler hakkında bilgi sahibi olun ve potansiyel olarak etkili duyurulardan önce kaldıraç oranını azaltın veya işlemlerden çıkın.

Kripto türevlerine yönelik düzenleyici ortam, dünya çapındaki hükümetler ve finans otoriteleri inovasyon, yatırımcı koruması ve piyasa istikrarı arasında denge sağlayan çerçeveler geliştirmek için çalışırken hızla evriliyor ve değişiyor. Kripto para birimlerinin merkeziyetsiz ve küresel yapısı nedeniyle düzenleyici yaklaşımlar, tamamen yasaklamalardan tam düzenleyici kabulüne kadar yargı bölgeleri arasında büyük ölçüde farklılık göstermektedir.

• Avrupa Birliği

AB genelindeki finansal piyasalar, ‘Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (ESMA)’ tarafından düzenlenmektedir. MiCA düzenleyici çerçevesi (Kripto Varlık Piyasaları) AB üye ülkeleri genelinde kripto varlıklar ve ilgili ürünler için netlik sağlamayı amaçladığından, yönetimleri kripto türevleri yatırımını denetlemeyi içerir.

• Afrika

Afrika genelindeki düzenlemeler önemli ölçüde farklılık göstermektedir, bazı ülkeler kriptoyu benimserken diğerleri yasaklamaktadır. Örneğin, Güney Afrika, platformların Finansal Sektör Davranış Otoritesi (FSCA) yönergelerine uyması şartıyla, belirli koşullar altında kripto türevlerinin yatırımına izin vermektedir. 2022 Ekim ayından itibaren, kripto varlıklar söz konusu otorite tarafından finansal ürünler olarak sınıflandırılmakta ve Finansal Danışmanlık ve Aracılık Hizmetleri Yasası’nda (FAIS) açıklanan düzenleyici çerçeveye sahip olmaktadır.

• Güneydoğu Asya Bölgesi

Dünyanın bu bölümünde, brokerlar ve kurumlar sıkı düzenleyici kurumların denetimi altında kripto piyasasına erişim sunmaktadır. Örneğin Japonya‘da, kripto türevleri yatırımı dijital varlıklar için en sağlam düzenleyici çerçevelerden birini sağlayan Finansal Hizmetler Ajansı (FSA) tarafından denetlenmektedir. Bu ülkede faaliyet gösterebilmek için yatırım platformlarının FSA’ya kayıtlı olması ve KYC (Müşterini Tanı), Kara Para Aklamayı Önleme (AML) ve sermaye gerekliliklerine uyması gerekmektedir.

Singapur‘da faaliyet gösteren brokerlar, Singapur Para Otoritesi (MAS) tarafından uygulanan düzenlemelere uymalılardır. Söz konusu bu otorite tüm finansal ürünleri düzenler ve yerel düzenlemelere uyan lisanslı şirketler aracılığıyla kripto türevlerinin yatırımına izin verir. Belirli bir kaldıraç kısıtlaması yoktur, ancak platformlar genel risk yönetimi yönergelerini takip etmelilerdir.

Hong Kong‘un finansal hizmetleri Menkul Kıymetler ve Vadeli İşlemler Komisyonu (SFC) tarafından düzenlenmektedir. SFC, kripto türevleri sunan platformların geleneksel finansal ürünler için olanlara benzer şekilde hareket ederek kayıt yaptırmasını ve katı yönergeleri takip etmesini gerektirir. 2020 itibarıyla, finansal otorite bu ülkede faaliyet gösteren tüm kripto platformlarının menkul kıymetler yasalarına uymasını gerektiren düzenlemeleri yürürlüğe koydu.

Güneydoğu Asya’da kripto yatırımı yaygın olarak kabul edilse de Çin küresel olarak en katı yaklaşımlardan birini benimsedi ve 2021’de her türlü kripto para yatırımını yasakladı. Çin Halk Bankası (PBoC) tarafından uygulanan bu yasak, ülkede faaliyet gösteren hem yerel borsaları hem de yabancı platformları kapsamaktadır.