Hisse Endeksleri Nedir ve Nasıl Çalışırlar?

Genellikle endeksler olarak adlandırılan bu indikatörler, tam da adlarının önerdiği şeyi yaparlar: piyasanın nasıl performans gösterdiğini yansıtırlar. Hisse senedi endeksleri, tek bir şirkete odaklanmak yerine, farklı hisse senetlerinden oluşan bir grubun toplu olarak nasıl performans gösterdiğini anlamamıza yardımcı olur. Piyasanın genel durumuna ilişkin daha geniş bir bakış açısı sunar ve öyle zannediyoruz ki bunlarla muhtemelen haberlerde karşılaşmışsınızdır.

Aynı zamanda ünlü Dow Jones’u da duymuş olabilirsiniz. Finansal endekslerin karmaşık dünyasında, sıklıkla basitçe Dow olarak anılan Dow Jones Endüstriyel Ortalaması önemli bir konuma sahiptir. Bu sadece ekranlarda görüntülenen değişken bir sayı olmaktan ibaret değildir, bundan ziyade Amerikan ekonomisinin barometresi görevi görür. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük ve en etkili halka açık işlem gören 30 şirketten oluşan Dow Jones, teknoloji öncülerinden üretim liderlerine ve finans devlerine kadar çok çeşitli endüstrileri temsil eder.

Hisse senedi endeksleri teknoloji, sağlık, finans veya sektörlerin bir karışımı dahil olmak üzere çeşitli sektörleri kapsamakta ve bu alanlardaki büyük şirketlerin performansını yansıtmaktadır.

1. New York Menkul Kıymetler Borsası (NYSE) ve NASDAQ Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bu iki büyük borsa, Dow Jones Endüstriyel Ortalama (Dow Jones) ve NASDAQ Composite dahil olmak üzere en etkili endekslerden bazılarına ev sahipliği yapmaktadır.

2. Wall Street – Dow Jones: Genellikle Wall Street ile eşanlamlı olan Dow Jones Endüstriyel Ortalaması, Amerikan finansının temel taşıdır. New York Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören Apple, Intel, Exxon Mobil ve Goldman Sachs gibi 30 dev şirketi takip eden Dow Jones, ülkenin ekonomik canlılığının hayati bir göstergesi olarak hizmet eder.

3. S&P 500: ABD borsasının önemli bir indikatörü olarak kabul edilen S&P 500, hem NYSE hem de NASDAQ’ta listelenen 500 büyük şirketin performansını izler. ABD ekonomisinin genel sağlığına dair değerli içgörüler sağlar.

4. FTSE 100 (UK100): Birleşik Krallık’ta FTSE 100, Londra Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören en büyük şirketlerin performansını yansıtır. Madencilik, enerji ve finans gibi sektörlere odaklanan bu endeks, Birleşik Krallık’ın mali ortamının bir anlık görüntüsünü sunar.

5. GER40 (DAX): Almanya’nın ekonomik durumu, Frankfurt Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören ilk 40 şirketi takip eden DAX aracılığıyla yakından izlenmektedir. Kapsanan sektörler arasında finans, otomotiv, sağlık hizmetleri ve kimyasallar yer almaktadır; Allianz, BMW, Bayer ve Siemens gibi majör oyuncular söz konusu endekse liderlik etmektedir.

6. Nikkei 225(JP225): Japonya ekonomisinin nabzını ölçen Nikkei 225 endeksi, Tokyo Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören 225 şirketi izler. Japonya’nın finansal refahının önemli bir göstergesi olarak hizmet eder.

7. AUD200: Avustralya’da AUD200, Avustralya Menkul Kıymetler Borsası’nda (ASX) listelenen ilk 200 şirketin performansını yansıtır. Çeşitli sektörlerde ülkenin ekonomik gücü hakkında içgörü verir.

Endeksler, endeksin türüne ve endeks sağlayıcının hedeflerine bağlı olarak farklı şekillerde hesaplanır.

• Fiyat ağırlıklı olanlar: Bu yöntem, fiyatı yüksek olan hisse senetlerine daha fazla önem verir. Dow Jones Endüstriyel Ortalaması bu yöntemi kullanır.
• Piyasa değeri ağırlıklı olanlar: Bu yöntem, piyasa değeri daha büyük olan hisse senetlerine daha fazla önem verir. S&P 500 bu tür endekslerin bir örneğidir.
• Eşit ağırlıklı olanlar: Bu yöntem, endeksteki tüm hisse senetlerini eşit olarak ele alır. S&P 500 Eşit Ağırlık Endeksi bu yaklaşımın bir örneğidir.

Endeksler nasıl bir araya getirilir?

Endeksler, hangi şirketlerin endekste yer alabileceğine ilişkin kuralları belirleyen komiteler tarafından oluşturulmaktadır. Bu komiteler kuralları kontrol etmek ve şirket ekleme veya çıkarma gerekip gerekmediğine karar vermek için düzenli olarak toplanır.

Global endeksler: Bu endeksler dünyanın her yerindeki hisse senetlerinin performansını takip etmektedir. MSCI Dünya Endeksi küresel endekse bir örnektir.

Bölgesel endeksler: Bu endeksler belirli bir bölgedeki hisse senetlerinin performansını izler. S&P Europe 350 Endeksi bölgesel bir endekstir.

Ulusal endeksler: Bu endeksler belirli bir ülkenin hisse senetlerinin performansını izler. FTSE 100 ulusal endekse bir örnektir.

Borsa bazlı endeksler: Bu endeksler belirli bir borsada işlem gören hisse senetlerinin performansını izler. NASDAQ 100 borsa bazlı bir endekstir.

Sektör endeksleri: Bu endeksler belirli bir sektöre ait hisse senetlerinin performansını izler. Örneğin S&P 500 Bilgi Teknolojileri Endeksi bir sektör endeksidir.

Döviz endeksleri: Bu endeksler belirli bir para biriminin diğer para birimlerinden oluşan bir sepete karşı performansını izler. ABD Doları Endeksi bir para birimi endeksidir.

Duyarlılık endeksleri: Bu endeksler, belirli bir piyasaya veya varlık sınıfına yönelik yatırımcı duyarlılığının düzeyini ölçer. VIX, duyarlılık endeksine bir örnektir.

Ekonomi haberleri: GSYİH büyümesi ve faiz oranları gibi ekonomik göstergeler hisse senedi endekslerini etkileyebilirler.

Şirket kazançları: Şirketlerin kazanç raporlarının açıklanması da hisse senedi endekslerini etkileyebilir.

Politik olaylar: Seçimler ve çatışmalar gibi olaylar hisse senedi endekslerini etkileyebilir.

Emtia fiyatları: Özellikle emtialarla bağlantılı şirketler için emtia fiyatlarındaki değişiklikler hisse senedi endekslerini etkileyebilir.

Yatırımcı duyarlılığı: Yatırımcıların genel ruh hali ve güveni de hisse senedi endekslerinin fiyatlarını etkileyebilir.

Fark Sözleşmeleri (CFDler) aracılığıyla hisse senedi endekslerine yatırım yapmak, yatırımcılara minimum sermaye harcamasıyla küresel piyasalara kolay erişim sağlar. FXGT.com en popüler küresel endekslerden oluşan geniş bir yelpaze sunarak yatırımcıların çeşitli bölge ve sektörlerdeki fırsatlardan yararlanmasına olanak tanır. FXGT.com’un platformuyla yatırımcılar portföylerini verimli bir şekilde çeşitlendirebilir ve hisse senedi endeksleri yatırımı yoluyla potansiyel olarak yatırım hedeflerine ulaşabilirler.